Küreselleşmenin de etkisiyle artık en az bir hatta iki yabancı dili akıcı bir şekilde kullanmanın önemi bilinmektedir. Bu noktada ebeveynler, bebeklik çağından itibaren ikinci ve daha fazla yabancı dili çocuklarına kazandırabilmenin yollarını araştırmaktadırlar. Erken yaşta yabancı dil öğretimi, çocukta düşünmeye yönelik kıvraklık ve esnekliği, dinleme yetisini ve hassasiyetini geliştirir. Aynı zamanda anadilde anlama kabiliyetini geliştirir. Çocuğa, insanlarla daha kolay iletişim kurma olanağı sağlar. Yabancı dil, çocuğun zihnini diğer kültürlere açar ve çocuğa diğer ülkelerdeki insanları anlama ve değerlendirmede yardımcı olur (Karakuş, 2012).
Bu konuyu daha netleştirmek için öncelikli olarak ana dil, ikinci dil ve yabancı dil kavramlarının tanımlarını inceleyerek okulumuzda neleri hedeflediğimizi değerlendirebiliriz. Ana dili kavramını Gramer Terimleri Sözlüğünde Korkmaz (1992: 8): “İnsanın doğup büyüdüğü aile ve soyca bağlı bulunduğu toplum çevresinden öğrendiği, bilinçaltına inen ve kişilerle toplum arasındaki ilişkilerde en güçlü bağı oluşturan dil” olarak tanımlamaktadır. Bu noktada çocuğun bir veya daha fazla yabancı dili edinebilmesi için anadil edinimi çok önemlidir.
Klein (1984: 31) ikinci dili, birinci dilden sonra veya birinci dil yanında iletişim aracı olarak kullanılan, yaşanılan sosyal çevrede edinilen ve bu çevrede gerçekten konuşulan dil olarak tanımlamaktadır. Bu bağlamda Avrupa’da yaşayan Türk aileleri örnek gösterebiliriz. Bizim odaklanacağımız yabancı dil kavramı Klein’e (1984: 31) göre dilin kullanıldığı ülke dışında derste öğrenilen ve devamında günlük iletişim için birinci dil yani anadil yanında kullanılmayan dil akla gelmektedir.
Anadil ve yabancı dil kavramlarını biraz daha derinleştirecek olursak bebeklerde anadil edinimi dünyaya geldikleri an başlamaktadır. Bebek Başlangıçta dinler, ardından sözcükleri ve ifadeleri anlamaya ve anlamlandırmaya başlar. Bu süreçte sosyal çevresinden duyduğu sözcük ve cümleleri anlamlandırarak konuşmaya başlar.
Anadil edinimine zıt olarak yabancı dil edinimi yapay bir süreç olarak değerlendirilebilir. Zira sınıf ortamında çocuk, öğrenci olur ve dili öğretmen aracılığıyla kazanmaya çalışır (Sancaktar Yıldız, 2012). Bu nedenle özellikle anaokulu dönemindeki çocukların yabancı dil edinimi için bu dili mümkün olduğu kadar çok dinlemeleri, anlayabilmeleri için uygun ortamların sunulması ve mümkün olan sosyal ortamlarda duymalarına ve cümleleri anlamlandırmalarına olanak sağlanması gerekmektedir.
Bu noktada Çok Önemli Çocuklarımız için amaçladığımız, mümkün olduğu kadar yabancı dil atölyelerinin öğretim değil edinim boyutlu olmasıdır. Çocuklarımız bostanda meyve toplarken, yemekhanede yemek yerken İngilizce duyarak kendi dilsel farkındalıklarını geliştirmekte ve süreçte tıpkı anadil edindikleri gibi aktif rol almaktadırlar. Ayrıca örneğin, uzay projesinin ele alındığı ay, “English Alive” (Yaşayan İngilizce) atölyelerinde de uzay temasında etkinlikler, oyunlar ve şarkılar ile anadilinde edindikleri kavramları yabancı dilde de pekiştirmeleri amaçlanmaktadır. Edinim sürecinde çocuklarımızın eğlenmeleri de büyük önem taşımaktadır. Zira eğlenirken edinim gerçekleşmekte ve onlar farkında olmadan ve keyif alarak yetişkinlerin dahi telaffuz etmekte zorlandıkları yapıları kolaylıkla ifade edebilmektedirler.
Özetleyecek olursak, yabancı dil edinim süreci ne kadar keyifli ve ne kadar eğlenceli olursa çocuklarımızın dilsel farkındalıklarını geliştirmelerine de o derece katkı sağlanmış olur. Gelişimsel anlamda çok faydalı olan “GET: Game, Enjoy, Toy” (oyun, eğlence, oyuncak) üçlüsüne ne kadar çok yer verilirse çocuklarımız da bu doğrultuda keyif ve neşe içerisinde dilsel edinimlerini kendileri yürütebilmektedir.
Kaynakça
Karakuş, Cansev (2012). Okul Öncesi Yabancı Dil Dil Öğretimi: Yalova Örneği, 2. Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi
Klein, Wolfgang (1984). Zweitspracherwerb - Eine Einführung, Athenäum Verlag, Königstein.
Sancaktar Yıldız, Hatice Betül (2012). La pragmatique et les actes de languages dans l’enseignement/apprentissage du français comme deuxième langue étrangère, Hacettepe Üniversitesi.
Hatice Betül Sancaktar Yıldız Very Important Kids English Alive Teacher